ความพอเพียง คือ เป้าหมายสำคัญของการฝึกฝน อบรมตนเองตลอดเดือนรอมฎอน

มิมบัรออนไลน์

คุตบะห์วันศุกร์ 26 รอมฎอน 1432 (วันศุกร์ที่ 26 สิงหาคม พ.ศ. 2554)

ความพอเพียง คือ เป้าหมายสำคัญของการฝึกฝน อบรมตนเองตลอดเดือนรอมฎอน

الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ

هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَكَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا

وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَلا تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا

إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُوا إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا

ท่านพี่น้องผู้ศรัทธาทั้งหลาย

การดำเนินชีวิตในเดือนรอมฎอน เป็นการปฏิบัติตนด้วยความมุ่งมั่น มุ่งหวังภาคผลในความสำเร็จของกิจการงาน โดยมีเป้าหมายที่จะพึงเกื้อกูลต่อผู้ที่ยากจน ขัดสน ให้เข้าใจความรู้สึกของเขาเหล่านั้น ตลอดช่วงของการถือศีลอด คุณค่าและความสำคัญที่เราได้รับ เป้าหมายแห่งการทุ่มเทเอาใจใส่ต่อการกระทำของเราไม่ว่าจะเป็นการกิน การดื่ม การพูดจา การแสดงออกถึงมารยาทต่อผู้คนทั้งหลาย ด้วยความนอบน้อม ลดความหยิ่งทระนงในตนเอง แต่เพิ่มการให้ด้วยจิตใจที่บริสุทธิ์ เป็นการให้โดยมิได้มุ่งหวังภาคผลของการตอบแทน ขอเตือนตนเองและท่านทั้งหลาย จงพิจารณาถึงแนวทางการปฏิบัติตนตลอดช่วงเวลาของการดำเนินชีวิตในเดือนรอมฎอน นี้ นำไปปฏิบัติหรือเป็นแนวทางในการดำเนินชีวิตหลังจากผ่านพ้นเดือนรอมฎอนอันสำคัญยิ่ง เพื่อเพิ่มพูนความยำเกรงและเพิ่มความมุ่งมั่นในการปฏิบัติตนเพื่อให้อยู่ในแนวทางแห่งความใกล้ชิดกับพระองค์

ท่านทั้งหลาย

อีกไม่กี่วันแล้ว เดือนที่เรารอคอยและกำลังดำเนินชีวิตอยู่อย่างชุ่มชื่นหัวใจในการปฏิบัติศาสนกิจอันสำคัญยิ่ง กำลังจะผ่านพ้นไป การดำเนินชีวิตของเราจะกลับไปอยู่ในสภาพปกติ เหมือนช่วงก่อนเข้าเดือนรอมฎอน บทเรียนที่สั่งสมมาจากการปฏิบัติตนของเรานั้น เราไปแปรเปลี่ยนพฤติกรรมและความคิดของเรามากน้อยเพียงใด เราตอบสนองเป้าหมายที่แท้จริงของการถือศีลอดอย่างไรบ้าง เพราะภารกิจที่เรากำลังดำเนินไปนั้น เรากระทำเพราะเป็นเนื้องาน เป็นหน้าที่และบทบาทหนึ่งของภารกิจ ที่เราต่างทุ่มเทและให้ความสำคัญในกิจกรรมหนึ่งที่เราต้องการหรือมุ่งมั่นกระทำ แต่พอก้าวพ้นกิจกรรมดังกล่าวไปแล้ว หลายๆ คนต่างหยุดไว้แค่นั้น แล้วจะกลับมาเมื่อถึงช่วงเวลาที่จะมาถึงในปีถัดไป กล่าวได้ว่า เรามักจะกล่าวถึง พูดถึง คำนึงถึง เรื่องราวการปฏิบัติอามั้ลในเดือนรอมฎอน เฉพาะในเดือนรอมฎอนเท่านั้น แต่เมื่อผ่านพ้นไป เรามองข้ามสิ่งที่เก็บเกี่ยว แสวงหาในเดือนรอมฎอนนั้นโดยไม่กลับมาพิจารณาถึงเรื่องราวนั้น สิ่งนั้น อีกเลยตลอด 11 เดือน ทั้งๆ ที่เราใส่ใจมุ่งมั่น อดทน รอคอย การปฏิบัติด้วยใจที่จรดจ่อตลอดช่วงเวลาเดือนรอมฎอน เป็นต้นว่า การศึกษา ทบทวน อัลกุรอ่าน การละหมาดในยามค่ำคืน การให้อาหารกับคนที่ขัดสน ยากจน แต่เพียงผ่านพ้นเดือนรอมฎอนไปไม่นานนัก การปฏิบัติตนของเราช่างแตกต่างกับช่วงเดือนนี้ไปมากทีเดียว เราให้ความสำคัญกับเรื่องราวจิปาถะมากมาย มองข้ามความสำคัญในอิบาดัรที่ต้องพึงปฏิบัติให้เป็นกิจวัตรประจำวัน เราให้ความสำคัญกับสิ่งแวดล้อมอื่นๆ สิ่งแวดล้อมใหม่ๆ ที่เราตื่นตาตื่นใจกว่าการมุ่งมั่นปฏิบัติเฉกเช่นเดียวกับการที่เรามุ่งมั่นกระทำตลอดช่วงเดือนรอมฎอน

ท่านทั้งหลาย

แง่คิดในการปฏิบัติตนในเดือนรอมฎอนที่กำลังจะผ่านพ้นไปนั้น เราได้เก็บเกี่ยวคุณค่าและความสำคัญดังกล่าวนั้นไว้มากน้อยเพียงใด เพราะบางครั้งเราต่างมุ่งมั่น เร่งเร้าการกระทำของเราโดยมองข้ามความสำคัญของจุดมุ่งหมายที่แท้จริงอันเป็นเป้าหมายและคุณค่าและความสำคัญของการปฏิบัติตนในเดือนรอมฎอน นั้น การใช้ชีวิตนอกเดือนรอมฎอน เป็นส่วนหนึ่งที่เราต้องพิจารณาว่า ทุกๆ การกระทำของเราอันเป็นการกระทำที่ต้องถูกสอบสวนในวันแห่งการตัดสินนั้น ภาคผลของการกระทำของเราเรามีความยำเกรงต่อพระองค์อัลลอฮ์ (ซ.บ.) มากน้อยเพียงใด และเราแสดงออกต่อความยำเกรงนั้นอย่างไร เช่นนี้แล้วหากเรามองถึงเป้าหมายของการถือศีลอดแล้ว จะเห็นว่า พระองค์ทรงกำหนดและวางกฎเกณฑ์ต่างๆที่เกี่ยวกับการถือศีลอดบนประชาชาติมุสลิมนั้น เพื่อมุ่งมรรคผลแห่งความยำเกรง ที่มุสลิมจะต้องแสดงออกทั้งกายวาจาและใจ เพื่อที่มองคนรอบๆ ข้างของเรา การช่วยเหลือเกื้อกูลซึ่งกันและกัน การแสดงออกให้เห็นถึงการเห็นอกเห็นใจกัน เอื้ออาทรต่อกัน มีความเมตตาซึ่งกันและกัน ขณะเดียวกัน เราก็ไม่บกพร่องต่อภารกิจและกิจวัตรอันที่จะแสดงออกถึงความเป็นผู้ที่ยำเกรงต่อพระองค์ มุ่งมั่นกระทำอิบาดัรเพื่อพระองค์โดยแท้จริง หากเราเก็บเกี่ยวสิ่งต่างๆ เหล่านี้ไปปรับใช้ในชีวิตประจำวันของเรา เราจะไม่บกพร่องต่อหน้าที่ (อะมานะห์) ของเราเลยแม้แต่น้อย เราจะมีความรู้สึกซาบซึ้งในการกระทำอิบาดัรควบคู่ไปกับการดำเนินชีวิตไปตามปกติตามธรรมเนียมปฏิบัติที่เราต่างคุ้นเคยกันดีอยู่แล้ว พร้อมไปกับการดำเนินชีวิตอยู่อย่างพอเพียง เพียงพอในกำลังทรัพย์ ริสกีที่เราได้รับ สนองตอบพระบัญชาของพระองค์ เป็นความพอเพียงที่เราน้อมรับ ขณะเดียวกับที่เป็นความพอเพียงที่จะแบ่งปันความสุขเพื่อคนอื่นๆ ด้วยไปพร้อมกัน เดือนรอมฎอน เป็นเดือนแห่งการฝึกฝน การปฏิบัติโดยมุ่งเน้นภาคผลอันสำคัญที่ทบทวีคูณตามพระองค์ทรงรับรอง แต่เดือนอื่นๆ แม้ว่าการดำเนินชีวิตของเราจะแตกต่างจากเดือนรอมฎอนก็ตาม เราก็ต้องมุ่งมั่นในอามั้ลของเราด้วยเช่นกัน ขอให้พิจารณาโองการจากอัลกุรอ่าน Al-Qur'an, 017.026-027 (Al-Isra [Isra, The Night Journey, Chldren of Israel]) ความว่า

017.026 وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَلا تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا

017.026 And render to the kindred their due rights, as (also) to those in want, and to the wayfarer: But squander not (your wealth) in the manner of a spendthrift.

26. และจงให้สิทธิแก่ญาติที่ใกล้ชิด และผู้ขัดสน และผู้เดินทาง และอย่าสุรุ่ยสุร่ายอย่างฟุ่มเฟือย (การใช้จ่ายอย่างสุรุ่ยสุร่ายฟุ่มเฟือยนั้น คือการใช้จ่ายไปในทางที่ไม่จงรักภักดีต่ออัลลอฮ หรือในทางที่เป็นการฝ่าฝืนพระองค์หรือในทางเสียหาย ฉะนั้น ผู้ใดปฏิบัติตนอยู่ในแนวทางนี้ เขาย่อมเป็นพี่น้องหรือพวกพ้องของชัยฏอนเพราะชัยฏอนมันเนรคุณพระเจ้าของมัน ดังนั้นผู้สุรุ่ยสุร่ายจึงอยู่ในสภาพเดียวกันกับชัยฏอน)

017.027 إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُوا إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا

017.027 Verily spendthrifts are brothers of the Evil Ones; and the Evil One is to his Lord (himself) ungrateful.

27. แท้จริงบรรดาผู้สุรุ่ยสุร่ายนั้นเป็นพวกพ้องของเหล่าชัยฏอน และชัยฏอนนั้นเนรคุณต่อพระเจ้าของมัน

ท่านทั้งหลาย

บทเรียนจากเดือนรอมฎอน ถือเป็นบทเรียนที่มีความสำคัญ มีประโยชน์ต่อตัวเราเอง สังคมมุสลิม และประชาชาติทั้งหลายทั่วโลก การดำเนินชีวิตในปัจจุบัน ท่ามกลางความเปลี่ยนแปลรอบด้าน นั้น มีผลกระทบต่อมวลมนุษย์แทบทุกด้าน สังคมในปัจจุบันที่มุ่งเน้นการเอารัดเอาเปรียบต่อกันในทุกๆ เรื่อง คนที่ถูกกระทบมากที่สุด โดยถูกมองข้ามหรือละเลย มากที่สุด คือ คนที่ขัดสน ยากจน เขาเหล่านั้นถูกเอารัดเอาเปรียบมากมาย เพียงเพราะเขาขาดโอกาส ขาดบทบาทในการเรียกร้อง ซึ่งเมื่อเป็นเช่นนี้แล้ว โอกาสที่เขาเหล่านั้นจะเรียกร้องแทบจะหาไม่ได้เลยทีเดียว ขณะที่คนที่มีกำลังทรัพย์มากที่สุด มีอำนาจในทางเศรษฐกิจต่างใช้กำลังของตนเองเพื่อกอบโกยผลประโยชน์ทั้งโดยตรงโดยอ้อมหรือแม้แต่ทับซ้อนผลประโยชน์แอบแฝงมากมาย คนเหล่านี้ไม่มีจิตใจที่จะโน้มลงมาเพื่อให้คนในระดับรากหญ้าได้สัมผัส ได้รับรู้และแบ่งบันในสิ่งที่เขาต้องการขณะที่ผู้ที่มีกำลังทรัพย์เก็บเกี่ยวสิ่งต่างๆ เหล่านั้นไป โดยไม่มีการคืนทุนไปยังภาคส่วนอื่นๆ เลย การถือศีลอด จึงเป็นแนวปฏิบัติที่ลดช่องว่างนี้ เพื่อกระชับพื้นที่ว่างให้เต็มไปด้วยการแบ่งปัน เอื้ออาทรต่อกันลดการเอารัดเอาเปรียบต่อกันแม้เพียงช่วงสั้นๆ เพียงเดือนรอมฎอน แต่หากเราทำให้ทุกๆ เดือน เป็นเดือนรอมฎอนแล้ว เขาเหล่านั้นจะไม่ถูกมองข้ามเลยไป ดังนั้น การดำเนินชีวิตนอกเดือนรอมฎอนของเราทั้งหลาย จึงพึงมองดูและทบทวนการกระทำตลอดเดือนรอมฎอนที่กำลังจะผ่านพ้นไปนั้น ให้ดำเนินชีวิตด้วยความพอเพียงและพร้อมที่จะแบ่งปัน ห่วงใย เอื้ออาทรต่อกัน โอบอ้อมอารีต่อกัน เพื่อที่เราจะอยู่ร่วมกันด้วยความสุข มีความปรองดองและสมานฉันท์ต่อกัน ความพอเพียงในการดำเนินชีวิต จึงเป็นสิ่งที่จะทำให้เรามีสายตาแห่งความห่วงใย เป็นสายตาที่มุ่งมั่นและมีความยำเกรงต่อพระองค์ ในการดำเนินชีวิตและมองภาพรวมของสังคมด้วยความห่วงใย เพราะไม่มีใครที่อยู่ได้อย่างปกติสุข ขณะที่คนรอบข้างอยู่อย่างแร้นแค้น นั่นเป็นบ่อเกิดแห่งความอยุติธรรมและเป็นศูนย์กำเนิดของสังคมที่แก่งแย่งชิงดีชิงเด่นต่อกัน เพียงเพราะเราไม่รู้จักที่จะแบ่งปัน เรียนรู้ร่วมกัน เพื่อที่เราจะก้าวเดินไปพร้อมๆ กันด้วยความยินดีปรีดิ์เปรม

ท่านทั้งหลาย

การตักตวงความสุขแห่งการกระทำอามั้ลในช่วงเวลาที่เหลือของเดือนรอมฎอน เพราะช่วงสุดท้ายของเดือนรอมฎอน เป็นช่วงที่สำคัญยิ่ง แต่อย่าลืมการบริจาคซ่ากาตฟิตเราะห์ อันภาคผลของมันจะนำพาการถือศีลอดให้มีความบริสุทธิ์ผุดผ่องจากการใช้วาจา โทสะ โมหะ ที่เกิดขึ้นจากจริต ในบางครั้งที่เราละเลยลืมตนไปบ้างเป็นบางครั้ง ข้อกำหนด กฎเกณฑ์ ของการบริจาค เป็นที่เด่นชัดและทุกคนต่างคุ้นเคยกันดีอยู่แล้ว อย่าลืมการแบ่งปันดังกล่าว ต้องมีก่อนเวลาละหมาดวันอีดิ้ลฟิตริในช่วงสายของวันอีด อันเป็นวันที่ทุกๆ ใบหน้าจะเต็มไปด้วยความอิ่มเอิบใจ สุขใจ ขอให้เราทั้งหลายจงแบ่งปันให้กับทุกๆ คนที่มีสิทธิ์ในตัวซ่ากาตฟิตเราะห์นี้ เพื่อที่เราจะได้พร้อมเพียงกันรับความสุขในวันที่มีความสำคัญที่เราจะเฉลิมฉลองความสำเร็จในอิบาดัรสำคัญแห่งเดือนรอมฎอนที่เรากำลังจะก้าวผ่านพ้นไปในปีนี้

إِنَّ اللَّهَ وَمَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا

رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ

إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالإحْسَانِ وَإِيتَاءِ ذِي الْقُرْبَى وَيَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَالْبَغْيِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ

سُبْحَانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ

وَسَلامٌ عَلَى الْمُرْسَلِينَ

وَالْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ

ว่าบิ้ลลาฮิเตาฟีก วั้ลฮิดายะห์

วัสสลาม

มูฮำหมัด สันประเสริฐ

อ้างอิง

อัลกุรอ่านฉบับภาษาไทย สมาคมนักเรียนเก่าอาหรับ ดำเนินการจัดพิมพ์โดยกระทรวงกิจการฮัจย์ แห่งราชอาณาจักรซาอุดิอาเบีย http://www.alquran-thai.com/ShowSurah.asp , www.DivineIslam.com

อัลฮาดีซ : Hadith of The Day V 1.0 Freeware by FaridAnasri avater@muslimonline.com www.beconvinced.com